Medische ervaringen in de gevangenis van Brugge

Tijdens mijn overbrenging met de “beestenwagen” van Leuven-centraal naar Brugge had ik een gesprek met een dame die uit Hasselt kwam. Zij wist mij te vertellen dat haar vriendin kortgeleden in Hasselt zelfmoord had gepleegd door ophanging een paar weken voor haar vrijlating. Van een vriend die in Hasselt zit, een nieuwe gevangenis die in 2005 werd in gebruik genomen, vernam ik dat een paar weken later alweer een zelfmoord in Hasselt te noteren viel, deze keer van iemand die nog niet veroordeeld was. Via de media vernamen we dat er in de Belgische gevangenissen zo’n 50 à 60 zelfmoorden per jaar plaatsvinden, hetgeen neerkomt op één zelfmoord per week. Zoiets zegt uiteraard veel over de leefomstandigheden in de Belgische gevangenissen.

 

Op 7 september 2013 overleed een man (50 à 60 jaar oud) in het medisch centrum te Brugge aan de gevolgen van kanker.
De wet zegt dat men iemand “moet” vrijstellen indien zijn gezondheidstoestand niet meer verenigbaar is met een detentie, doch we zien steeds weer dat men terminale patiënten slechts vrijlaat op het ogenblik dat ze nog een paar dagen te leven hebben. Men doet dit om de begrafeniskosten en andere extra uitgaven op de familie of andere instelling te kunnen afwenden. Uiteraard is een detentie al veel langer op voorhand niet meer te verenigen met de gezondheidstoestand van de zieke persoon, doch daar trekt men zich in België geen moer van aan ! België is niet voor niets het land met de meeste veroordelingen achter zijn naam door het Hof voor Mensenrechten in Straatsburg.
Ook daar trekt men zich in België niets van aan. Men betaalt liever de boetes die werden opgelegd dan het arrest van het Hof uit te voeren om te voldoen aan de mensenrechten.
Ik zou over dit onderwerp alleen nog ettelijke pagina’s kunnen vullen, doch besef ik dat ik dan teveel zou afwijken van mijn “medische verslaggeving”.

Op 2 september werd ik overgebracht naar het zogenoemde medisch centrum van de gevangenis te Brugge voor poliep-operatie.
De reis duurde zomaar eventjes 8 uur en 45 minuten.
Je moet weten dat je heel die tijd op een uiterst verkrampte wijze in een veel te kleine kooi wordt gestopt in deze “beestenwagens”.
Je zit met de knieën voortdurend tegen de ijzeren plaat van de deur te stoten. Bovendien is er slechts ruimte om er één persoon in te laten zitten, doch hebben ze er twee smalle stoeltjes in gemonteerd waardoor je letterlijk geradbraakt uit deze celwagen komt na vele uren zo vervoerd te zijn geweest. En je houdt er telkens een barstende hoofdpijn aan over door het dreunende geluid van de motor. Bovendien ben je ook nog eens geboeid, waarbij je zelfs als atheïst een schietgebedje doet dat er toch maar geen ongeval zou gebeuren, want het is uiterst twijfelachtig dat je dit zou overleven. De oude transportvoertuigen werden afgekeurd omdat gedetineerden geen enkel zicht naar buiten hadden. Dit is echter niet naar de zin van het begeleidend veiligheidskorps. De nieuwe voertuigen hebben wel enig zicht naar buiten, doch sommige leden van het veiligheidskorps menen dat het hun taak is om het zicht naar buiten te verhinderen door kranten tussen de tralies voor het raam te bevestigen.
Het is het huidig klimaat in België, waarbij nogal wat ambtenaren vinden dat het onvoldoende is om gedetineerden op te sluiten, en dus wat extra gepest dienen te worden als straf...

Bij aankomst in Brugge word je in een soort bunker gestopt dat de naam “wachtkamer” heeft gekregen. Het is echter een gore betonnen ruimte zonder enige noemenswaardige verluchting en dus ook geen verkoeling bij hitte van de voorbije maanden.
Een verblijf in de bunker kan oplopen van 30 minuten tot meerdere uren, dat is afhankelijk van het humeur van de cipier die verantwoordelijk is voor “het bad” (kleedkamer) en die inkomende gedetineerden moet omkleden.
Normaal moet die man ook de goederen controleren die een gedetineerde bij zich heeft bij aankomst, doch hij laat dit werkje over aan de gedetineerde (badknecht) die dan eigenmachtig beslist wat je mee naar de cel mag nemen of niet. Om op een goed blaadje te blijven staan bij “zijn cipier” klikt hij dus regelmatig als er een product in het koffertje zit dat je in Brugge niet mag hebben (wat wel in een andere instelling werd aangekocht), en dus is die man niet bepaald geliefd bij de andere gedetineerden.
Normaal gezien krijg je bij aankomst ook een pakket kleding dat bestaat uit 1 slip, 1 handdoek, 1 t-shirt, 1 trui, 1 badhanddoek en 1 washandje.
Maar daarna krijg je 9 (!) dagen niets meer, daar waar dat in andere gevangenissen wekelijks ververst wordt. Toen ik om uitleg vroeg, kreeg ik van de badknecht te horen dat er moet bespaard worden.
Voor een goed begrip : dit is de medische afdeling waar hygiëne op de eerste plaats dient te komen ! Het zal er dan ook wemelen van de bacteriën.

Er is een kleine rookkamer voorzien, maar die is volledig hermetisch afgesloten zonder verluchting, en dus onhoudbaar. Er wordt dus gerookt in de ziekenkamer. De cipiers zelf roken ook in de openbare ruimten (wat eveneens verboden is) zodat mensen die niet roken passief kunnen “meegenieten” van het rookgedrag van het personeel. Van een vriend in de gevangenis van Hasselt vernam ik dat het personeel de keuken op elke sectie ingepalmd heeft als rooklokaal, zodat de vakbonden van het personeel zich met hand en tand verzetten om deze keukens door gedetineerden te laten gebruiken.
We zien trouwens steeds meer en meer dat de directeurs niet echt bazen zijn in de gevangenissen, maar dat het de vakbonden zijn die beslissen wat er wel en niet kan.

Geen verluchting, geen verkoeling, zelf niet bij extreem warm weer. Ze verhinderen dat mensen op de hoogte zijn van de weinige rechten die gedetineerden nog hebben. Voor mensen die geen Nederlands praten of begrijpen is het helemaal een ramp. Dit noemen ze dan een medisch centrum. Indien men op die manier dieren zou behandelen, krijgt men onmiddellijk een proces aan de broek !

Op de voeding worden ook serieus besparingen gedaan. Het avondeten bestaat uit een half brood, 1 potje Becel van 14 gr, en 1 potje jam van 25 gr dat bulkt van de chemische producten. ALS je geld hebt, kan je extra kantineren, maar er is geen koelkast voorzien. Er is dagelijks melk en dessert voorzien, maar dat geraakt nooit tot bij de gedetineerden. Waar gaan die producten dan naartoe ? Ik wil niemand beschuldigen. Van de vakbonden mag er echter geen controle worden uitgeoefend op de cipiers, met natuurlijk alle gevolgen van dien.

Omdat ik doof ben aan één oor begreep ik niet meteen wat een verpleegster wilde. Ze stak haar kin in de hoogte en wilde verder gaan. Ik heb dan ook het nodige kabaal gemaakt, waarbij ze blijkbaar schrok.
In België is het dan ook een kwestie om vooral niet ziek te vallen tijdens de detentie, want anders ben je je leven niet zeker...