In de Leuvense Hulpgevangenis worden dagelijks 2 tuchtrapporten opgesteld voor gedetineerden die zich intern misdragen. Het gaat vooral over geweld en verboden gsm- en drugsgebruik en –bezit.
Hoe is het gesteld met de concrete toepassing van de nieuwe tuchtregels voor gevangenen? Met deze vraag trok een bachelorstudente Rechtspraktijk gedurende 3 maanden naar Leuven-Hulp, een penitentiaire instelling waar zowel verdachten in voorlopige hechtenis, veroordeelde gedetineerden en geïnterneerden verblijven.
De tuchtrapporten van 2012 zijn als data gebruikt. De dossiers zijn geclassificeerd: zware overtredingen of inbreuken van 1ste categorie, (diefstal, geweld, drugsbezit) en lichte overtredingen of inbreuken van de 2e categorie (beledigen van personeel, veroorzaken lawaaioverlast). Ook de uitgesproken straffen in de dossiers werden geanalyseerd. In 2012 werden in totaal 667 tuchtrapporten door de penitentiair (PB) aan de directie overgemaakt; het kwam slechts in 125 gevallen (19%) tot een tuchtprocedure. Voor de andere 542 gevallen werd een soort minnelijke schikking uitgewerkt. De gevangenisdirectie probeert het probleem op te lossen met een berisping, of volstaat het aanbieden van excuses of betalen van vernielde goederen.
Van de 125 dossiers (sommige met meerdere inbreuken) gold ruim 60% als zware overtreding. Geweldsmisdrijven spanden hier de kroon en voornamelijk tegenover medegevangenen; de oorzaken zijn moeilijk te achterhalen (frustratie, drugs, …). In de categorie licht overtredingen is gsm-bezit de hoofdoorzaak, verwonderlijk gezien na elk bezoek een metaaldetector gepasseerd moet worden en een naaktfouille moet worden ondergaan. (waarschijnlijke oorzaak personeel, red. tdm).
Geconstateerde inbreuken
Opzettelijke aantasting van de fysieke en/of psychische integriteit: 58%
Bezit en/of handel in drugs: 14%
Opzettelijke beschadiging andermans goederen: 7%
Wederrechterlijke ontvreemding van goederen en/of bedrog: 5%
Ontsnappingen en collectieve acties werden in de geobserveerde periode niet waargenomen.
Het is niet lang geleden dat willekeur troef was binnen de gevangenismuren. Directeuren konden op eigen houtje beslissen hoe de discipline gehandhaafd moest worden. Met de Basiswet uit 2005, die pas in 2011 geheel in werking is getreden is dat veranderd. Er is nu een duidelijke procedure om de discipline binnen de gevangenissen te bewaren met welomschreven overtredingen en daaraan verbonden “tuchtsancties” (geen deelname gemeenschappelijke activiteiten, beperking bezoekrecht, opsluiting in een strafcel, …). De gevangenisdirectie (die in deze procedure niet geheel onafhankelijk opereert, red. tdm) moet de tuchtsanctie motiveren en gedetineerden krijgen de mogelijkheid een advocaat in te schakelen.
Nog steeds oogt volgens de onderzoeker de nieuwe wetgeving niet perfect, maar de Basiswet vormt een enorme verbetering(transparantie en rechtsbescherming gedetineerden) en een hekel punt blijft de omslachtige administratieve procedure en er zijn onvoldoende middelen en personeel om de tuchtregels goed op te volgen.
BRON: Knack
28-08-2013